Kemoterapiye Bağlı Ayak Derisi Mikrobiyotasında Gözlenen Değişiklikler ve Klinik Yansımaları

Yazarlar

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.15775736

Anahtar Kelimeler:

Ayak derisi, Dermatolojik komplikasyonlar, Immünsüpresyon, Kemoterapi, Mikrobiyota

Özet

Kemoterapiye bağlı immünsüpresyon, yalnızca sistemik savunma mekanizmalarını değil, aynı zamanda deri mikrobiyotasının dengesini de olumsuz etkileyerek onkoloji hastalarında cilt komplikasyonlarının gelişimini kolaylaştırmaktadır. Bu derleme, özellikle ayak derisi mikrobiyotasında gözlenen değişikliklerin nedenlerini, fırsatçı patojen kolonizasyonlarıyla ilişkili dermatolojik komplikasyonları ve bunların klinik yansımalarını incelemektedir. Tinea pedis, onikomikoz, intertrigo ve el-ayak sendromu gibi komplikasyonların, mikrobiyota bozulmalarıyla yakından ilişkili olduğu vurgulanmaktadır. Ayrıca, klasik antimikrobiyal tedavilere ek olarak mikrobiyota dostu topikal ajanlar, fotodinamik terapi ve antiseptik banyolar gibi yeni nesil yaklaşımların etkileri ele alınmıştır. Ayak derisi için multidisipliner bakım algoritmalarının geliştirilmesi gerektiği ve deri bariyerinin korunmasının enfeksiyon kontrolü, yara iyileşmesi ve yaşam kalitesi üzerindeki stratejik önemi vurgulanmaktadır. Makale, ayak mikrobiyotasına özel farkındalığın

Referanslar

Blayney DW, Schwartzberg L. Chemotherapy-induced neutropenia and emerging agents for prevention and treatment: A review. Cancer Treat Rev. 2022;109:102427.

Huang J, Liu W, Kang W, He Y, Yang R, Mou X. Effects of microbiota on anticancer drugs: Current knowledge and potential applications. Biomed Pharmacother. 2022 Sep;152:113279.

Richardson BN, Lin J, Buchwald ZS, Bai J. Skin microbiome and treatment-related skin toxicities in patients with cancer: a mini-review. Front Oncol. 2022;12:924849.

Routy, B., Jackson, T., Mählmann, L., Baumgartner, C. K., Blaser, M., Byrd, A., et al. Melanoma and microbiota: Current understanding and future directions.2024, Cancer cell, 42(1), 16-34.

Skowron K, Bauza-Kaszewska J, Kraszewska Z, Wiktorczyk-Kapischke N, Grudlewska-Buda K, Kwiecińska-Piróg J, et al. Human skin microbiome: Impact of intrinsic and extrinsic factors on skin microbiota. Microorganisms. 2021;9(3):543.

Scharschmidt TC, Segre JA. Skin microbiome and dermatologic disorders. J Clin Invest. 2025;135(3).

Wu MY, Yao X. Skin microbiota and the skin barrier. Int J Dermatol Venereol. 2024;7(1):18–26.

Zhu Y, Yu X, Cheng G. Human skin bacterial microbiota homeostasis: A delicate balance between health and disease. Mlife. 2023;2(2):107–120.

Smythe P, Wilkinson HN. The skin microbiome: Current landscape and future opportunities. Int J Mol Sci. 2023;24(4):3950.

Del Rosso JQ, Kircik L. Skin 101: Understanding the fundamentals of skin barrier physiology—why is this important for clinicians?. J Clin Aesthet Dermatol. 2025;18(2):7.

Sanford JA, Gallo RL. Functions of the skin microbiota in health and disease. Semin Immunol. 2013;25(5):370–377.

Do MH, Barrios DM, Phillips GS, Postow MA, Warner AB, Rosenberg JE, et al. Dermatologic infections in cancer patients treated with checkpoint inhibitors. J Am Acad Dermatol. 2021 Dec;85(6):1528–1536.

Fathi F, Shahi F, Khosravi A, Saffarian Z, Safarian N, Yekaninejad MS, Shaka Z. Onychomycosis among cancer patients undergoing chemotherapy in Tehran, Iran: a cross-sectional study. Iran J Microbiol. 2025 Apr;17(2):321–327.

Kost Y, Rzepecki AK, Deutsch A, Birnbaum MR, Ohri N, Hosgood HD, et al. Association of Staphylococcus aureus colonization with severity of acute radiation dermatitis in patients with breast or head and neck cancer. JAMA Oncol. 2023;9(7):962–965.

Koca Ö, Koca T, Aksoy RA, et al. Microorganisms isolated from thermoplastic masks and storage racks in head and neck cancer patients with radiation dermatitis. Sci Rep. 2024;14:28317.

Kwakman JJM, Elshot YS, Punt CJA, Koopman M. Management of cytotoxic chemotherapy-induced hand-foot syndrome. Oncol Rev. 2020 May 13;14(1):442.

Hoesly FJ, Baker SG, Gunawardane ND, Cotliar JA. Capecitabine-induced hand-foot syndrome complicated by pseudomonal superinfection resulting in bacterial sepsis and death: case report and review of the literature. Arch Dermatol. 2011;147(12):1418–1423.

Lipworth AD, Robert C, Zhu AX. Hand-foot syndrome (hand-foot skin reaction, palmar-plantar erythrodysesthesia): focus on sorafenib and sunitinib. Oncology. 2009;77(5):257–271.

Shi W, Zhang L, Li Z, Zhao X, Lui W, Meng J, Guo X. Association of multi-kingdom skin microbiota with radiation dermatitis in patients with breast cancer after reconstructive surgery: a prospective, longitudinal study. Int J Radiat Oncol Biol Phys. 2025; [Epub ahead of print].

Byrd AL, Belkaid Y, Segre JA. The human skin microbiome. Nat Rev Microbiol. 2018 Mar;16(3):143–155. doi: 10.1038/nrmicro.2017.157.

Grice EA, Segre JA. The skin microbiome. Nat Rev Microbiol. 2011 Apr;9(4):244–253.

Shi Y, Zhang H, Lin X, Chen J, Wang L. Emerging strategies in managing chemotherapy-induced cutaneous toxicities. Dermatol Ther. 2025;38(1):e15821. doi:10.1111/dth.15821.

De Oliveira AB, Ferrisse TM, Fontana CR, Basso FG, Brighenti FL. Photodynamic therapy for treating infected skin wounds: A systematic review and meta-analysis from randomized clinical trials. Photodiagnosis Photodyn Ther. 2022 Dec;40:103118.

Rashidi A, Weisdorf DJ. Microbiota-based approaches to mitigate infectious complications of intensive chemotherapy in patients with acute leukemia. Transl Res. 2020 Jun;220:167-181. Epub 2020 Apr 5.

Yayınlanmış

30.06.2025

Nasıl Atıf Yapılır

Sarpkaya, A. (2025). Kemoterapiye Bağlı Ayak Derisi Mikrobiyotasında Gözlenen Değişiklikler ve Klinik Yansımaları. MEHES JOURNAL, 3(2), 43–56. https://doi.org/10.5281/zenodo.15775736