Etik İlkeler ve Yayın Politikası

Etik ilkeler ve kurallar ‘Yayın Etiği Komitesi’nin [Committe on Publication Ethics - COPE (https://publicationethics.org/)] yönergesine göre hazırlanmıştır.

Dergimiz Creative Commons Atıf 4.0 Uluslararası (CC BY 4.0) ile lisanslanmıştır. Bu lisans kapsamında diğer yazarların, ticari olmayan amaçla ve eserinize atıfta bulunmak şartıyla eserinizi alıntılayabilmeye ve kullanılmasına izin verir.

Dergimiz COPE (Committee on Publication Ethics) tarafından hazırlanan yönergesi esasındaki etik ilkeleri benimsemektedir.

Yayınlanmak üzere dergiye gönderilen çalışmalar daha önce başka bir dergide yayınlanmamış, bilimsel toplantılarda sunulmuş ancak tam metni basılmamış veya yayınlanmak üzere eşzamanlı olarak herhangi bir dergiye gönderilmemiş olmalıdır.

Dergiye gönderilen yazılar, bir editör ve en az iki hakem tarafından incelenmek suretiyle çift kör eş değerlendirme) sürecine alınır. Gönderilen çalışmalarda ve değerlendirme sürecinin herhangi bir aşamasında, uygun analiz araçları kullanılarak (ithenticate gibi) çalışma intihal açısından incelenebilecektir.

Yazarların Etik Sorumlulukları

Makaleye katkıda bulunmayan kişiler yazar olarak belirtilmemelidir. Değerlendirme sürecinde yazar(lar)dan makalelerine ilişkin bilgi ya da ham veri istenmesi durumunda beklenen bilgiler Editöre sunulmalıdır. Yazar(lar), makalelerinde kullandıkları verilerin kullanım haklarına, araştırma-çözümlemelerle ilgili izinlerin ya da üzerinde araştırma yaptıkları katılımcıların onayının alındığını belgelemelidirler.

Yazarlar çalışmalarında bir hata tespit ettiklerinde editörü ve editörler kurulunu bilgilendirmeli, düzeltme ya da geri çekme süreci için işbirliği kurmalıdırlar.

Yazar(lar), etik kurul kararı gerektiren deney, anket, ölçek, görüşme, gözlem, odak grup çalışması gibi nicel ya da nitel yöntemlerle veri toplamayı gerektiren araştırmalar için etik kurul onayı aldığını; etik kurul adı, karar tarihi ve sayısı aday makalenin ilk-son sayfasında ve yöntem bölümünde belirtmeli, etik kurul kararını gösteren belgeyi makalenin başvurusuyla birlikte sisteme yüklemelidir. Ayrıca olgu sunumlarında aydınlatılmış olur/onam formunun alındığına ilişkin bilgiye makalede yer vermelidir.

Yazar(lar), veri toplama sürecinde etik ilkelere özen gösterdiklerinin kanıtlarını (başkalarının ölçek, anket, fotoğraf gibi belgelerinin kullanılması için kendilerinden izin alınması gibi) makale içinde sunmalıdır. Makalelerde araştırma ve yayın etiği ile fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine uyulduğu belirtilmelidir. Araştırma insan ve hayvan denekler üzerinde gerçekleştirilmiş ise araştırmanın uluslararası bildiriler, kılavuzlar vb uygun gerçekleştirildiği bildirilmelidir.

Yazar(lar)dan derleme makaleler için etik kurul onayı istenmez. Bununla birlikte etik kurul kararı gerektirmeyen makalelerde de, etik kurul kararının gerekmediği, makalenin ilk-son sayfasında ve yöntem bölümünde belirtilmelidir.

Yazarların Etik Sorumlulukları COPE yönergesinde belirtilmiştir. https://publicationethics.org/authorship

Hakemlerin Etik Sorumlulukları

Hakemler yalnız uzmanlık alanı ile ilgili makaleleri değerlendirmeyi kabul etmelidir.

Hakemler, değerlendirmeyi yansızlık ve gizlilik içinde yapmalıdır. Bu ilke gereğince inceledikleri makaleleri değerlendirme sürecinden sonra yok etmeli, ancak yayınlandıktan sonra kullanmalıdırlar. Uyruk, cinsiyet, dinsel inanç, siyasal inanç ve ticari kaygılar, değerlendirmenin yansızlığını bozmamalıdır.

Hakemler, çıkar çatışması-çıkar birliği olduğunu anladıklarında, makaleyi değerlendirmeyi reddederek, editörlere bilgi vermelidir.

Hakemler, değerlendirmeyi akademik görgü kurallarına uygun biçimde, yapıcı bir dille yapmalı; hakaret ve düşmanlık içeren kişisel yorumlardan kaçınmalıdır.

Hakemler değerlendirmesini kabul ettikleri makaleyi süresi içinde değerlendirmelidirler.

Hakemlerin Etik Sorumlulukları COPE yönergesinde belirtilmiştir. https://publicationethics.org/resources/guidelines-new/cope-ethical-guidelines-peer-reviewers

Editör, Editör Yardımcıları ve Alan Editörlerinin Etik Sorumlulukları

Editörün ‘Yayın Etiği Komitesi’nin [Committe on PublicationEthics - COPE (https://publicationethics.org/)) yayınlamış olduğu ‘COPE Dergi Editörleri için Etik Davranışlar ve En İyi Uygulamalar Kılavuzu’ (COPE Code of Conduct and Best Practice Guidelines for Journal Editors (https://publicationethics.org/files/Code_of_conduct_for_journal_editors_Mar11.pdf)) ve ‘COPE Dergi Editörleri için En İyi Uygulamalar Kılavuzu’nda (COPE Best Practice Guidelines for Journal Editors (https://publicationethics.org/files/u2/Best_Practice.pdf)] yer alan ve aşağıda listelenen etik sorumluluklara uyması gerekmektedir.

Genel Sorumluluklar: Editör derginin niteliğinin artırılması ve gelişimine katkıda bulunmak için çaba sarf etmekle yükümlüdür. Editörün, yazarların ifade özgürlüğünü desteklemesi gerekmektedir.

Okuyucularla İlişkiler: Editörün, dergide hakem değerlendirmesinin gerekli olmadığı bölümlerin (editöre mektup, davetli yazılar, konferans duyuruları vb.) açıkça belirtildiğinden emin olması gerekmektedir. Editörün yayımlanan makalelerin dergi okuyucularının bilgi ve becerileriyle uyumlu olabilmesi için çaba sarf etmesi gerekmektedir.

Hakemlerle İlişkiler: Editör, hakemlerin bilgi ve uzmanlıklarına uygun makaleleri değerlendirmelerini istemelidir. Böylece makalelerin alanında uzman kişilerce uygun bir şekilde değerlendirilmesi sağlanmalıdır. Editör, hakemlerin bir makaleyi değerlendirmeden önce makaleye ilişkin çıkar çatışmaları bulunmadığını belirtmelerini talep etmekle yükümlüdür. Editörün hakem değerlendirme sürecine ilişkin gerekli tüm bilgileri ve hakemlerden yapması beklenenleri hakemlere iletmesi gerekmektedir. Editör, hakem değerlendirme sürecinin çift taraflı kör hakemlik ile sürdürüldüğünden emin olmalı ve yazarlara hakemleri, hakemlere de yazarları ifşa etmemelidir. Editör, hakemleri zamanlama ve performanslarına göre değerlendirmelidir. Editör, hakemlere ilişkin bir veri tabanı oluşturmalı ve hakemlerin performansına göre veri tabanını güncellemelidir. Editör, kaba ve niteliksiz yorumlarda bulunan ya da geç dönen hakemleri hakem listesinden çıkarmalıdır. Editör, hakem listesini hakemlerin uzmanlık alanlarına göre sürekli yenilemeli ve genişletmelidir.

Yazarlarla İlişkiler: Editör, yazarlara kendilerinden ne beklendiğine ilişkin yayım ve yazım kuralları ile örnek şablonu sürekli güncellemelidir. Editör dergiye gönderilen makaleleri dergi yazım kuralları, çalışmanın önemi, özgünlüğü açısından değerlendirmeli ve makaleyi ilk gönderim sürecinde reddetme kararı alırsa, yazarlara bunun nedenini açık ve yansız bir şekilde iletmelidir. Bu süreçte, makalenin dilbilgisi, noktalama ve/veya yazım kuralları (kenar boşlukları, uygun şekilde referans gösterme, vb.) açısından tekrar gözden geçirilmesi gerektiğine karar verilirse, yazarlar bu konuda bilgilendirilmeli ve gerekli düzeltmeleri yapabilmeleri için kendilerine zaman tanınmalıdır. Makalelerde gönderim ve yayıma kabul tarihleri yer almalıdır. Yazarların makalelerinin durumuna ilişkin bilgi talebi olduğunda çift taraflı kör hakemlik sürecini bozmayacak şekilde yazarlara makalelerinin durumuna ilişkin bilgi verilmelidir.

Editörler Kurulu ile İlişkiler: Editör, yeni editörler kurulu üyelerine yayım ve yazım kurallarını iletmeli ve kendilerinden beklenenleri açıklamalıdır. Editör, editörler kurulu üyelerine yayım ve yazım kurallarının en güncel halini iletmelidir. Editör, editörler kurulu üyelerini değerlendirmeli ve derginin gelişimine aktif olarak katılım gösterecek üyeleri editörler kuruluna seçmelidir. Editör, editörler kurulu üyelerini aşağıda yer alan rolleri ve sorumluluklarına ilişkin bilgilendirmelidir:

Derginin gelişimini desteklemek, Kendilerinden istendiğinde uzmanlık alanlarına ilişkin derlemeler yazmak, Yayım ve yazım kurallarını gözden geçirmek ve iyileştirmek, Derginin işletiminde gerekli sorumlulukları yerine getirmek.

Yayıncının Etik Sorumlukları

Yayıncı makale yayımlama sürecinde karar merciinin ve hakemlik sürecinin editörün sorumluluğu olduğunu kabul eder. Yayıncı derginin web sayfasında derginin açık, elektronik ve ücretsiz erişimini sağlar.

Etik İlkelere Uymayan Durumun Bildirilmesi

Mehes Journal dergisi'nde editörler, hakemler, yazarlar ile ilgili etik ilkelere uymayan bir davranış ya da değerlendirme sürecindeki, erken görünümdeki ya da yayımlanmış bir makale ilgili etik olmayan bir durumla karşılaşılması durumunda editor@mehesjournal.com adresine ileti yoluyla bildirilmesi gerekir.

Makale Değerlendirme Süreci

Makale değerlendirme süreci ön değerlendirme, hakem değerlendirmesi ve yayına hazırlama aşaması şeklinde üç bölümünde gerçekleşmektedir.

Yayın ön değerlendirme sürecinde yazarların çalışmalarının dergi formatına uygun hazırlanıp hazırlanmadığı, yayının gerekli etik belgelerinin varlığı, yayın paydaş yazarlarının geçerli bilgilerinin (e-posta, kurum, iletişim ) tam olup olmadığı, çalışmanın daha önce sunulmuş ise bu bilginin verilip verilmediği gibi önemli noktalar değerlendirilir. Yayın ön değerlendirme süreci 2-4 hafta sürmektedir. Reddedilen yayınlar, red gerekçesiyle birlikte hakeme yazılı olarak dergi yayın kabul sistemi üzerinden bildirilir. Reddedilmeyen yayınlar için yazarla iletişime geçilmez, doğrudan hakem sürecine geçilir.

Yayın hakem değerlendirme süreci 4 ile 8 hafta içerisinde dergi veri tabanında yer alan yazarlar öncelikli olmak üzere, ilgili çalışma alanında çalışmaları bulunan yazarlardan seçilir. Hakem değerlendirme süreci yayın kabul sisteminde yazışmalarla gerçekleştirilir. İlgili yazışmaların log kayıtları dergi veri tabanında kayıtlıdır. Hakemlerin doldurdukları değerlendirme formu sonucu yazara olumlu/olumsuz olarak iletilirken, hakemlerin önerileri ve kritikleri yazarlara editör aracılığıyla sistem üzerinden iletilir. Hakem ve yazar bilgileri kör değerlendirme kuralları gereği taraflardan gizli tutulur.

Çalışmanın incelenmesi ve basıma uygun hale getirilmesi sürecinde son format oluşturularak yazar/yazarlara son kontrol için gönderilir. 3 iş günü içerisinde onay verilen yayınlar önce erken görünümde basılır. Yayının basılacağı sayı açılır açılmaz yayın tam baskıyla açık erişim olarak, pdf formatında yayınlanır.

Makale Geri Çekme Politikası

Yazarlar itiraz ederek yayını geri çekme hakkına sahiptir. Yayın ön değerlendirme sürecinde bu işlem hemen yapılır. Hakem değerlendirme sürecindeki yayınlar hakem değerlendirmeleri tamamlandıktan sonra, sunulan gerekçeler hakemlere de bildirilerek geri çekilme işlemi tamamlanır. Yayınlanma süreci tamamlanmış yayınlar geri çekilemez.