Ashwagandha’nın Biyolojik ve Farmakolojik Etkileri: Deneysel Hayvan Modellerine Dayalı Bir İnceleme

Mahmut Köylü; Mehmet Burak Coşkun; Kadir Egi

doi:10.5281/zenodo.13862902

Yazarlar

Mahmut Köylü Çukurova Universitesi https://orcid.org/0009-0004-2106-983X
Mehmet Burak Coşkun Sağlık Bakanlığı
Kadir Egi Harran Universitesi https://orcid.org/0000-0003-4802-0994

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.13862902

Anahtar Kelimeler:

Ashwagandha, Withania Somnifera, Deneysel Hayvan Çalışmaları, Antioksidan

Özet

Ashwagandha (Withania somnifera), geleneksel Hint tıbbı sayılan Ayurveda’da uzun yıllardır kullanılan önemli bir bitkidir. Ashwagandha; adaptogen özellikleri sayesinde stresle başa çıkma yeteneğini artırarak vücudu dengelemeye yardımcı olur. Son yıllarda yapılan bilimsel araştırmalar, Ashwagandha'nın sağlık üzerindeki olumlu etkilerini desteklemiş ve çeşitli biyolojik sistemler üzerindeki farmakolojik özelliklerini incelemiştir. Ashwagandha'nın antioksidan, anti-inflamatuar, nöroprotektif, anti-stres ve anksiyete azaltıcı etkileri deneysel hayvan çalışmalarında incelenmiştir. Bitkinin serbest radikalleri nötralize ederek oksidatif stresi ve inflamasyon belirteçlerini azaltma yeteneği öne çıkan bulgulardır. Ayrıca Alzheimer, Parkinson gibi nörodejeneratif hastalıklara karşı koruyucu etkileri ve stresle ilişkili kortizol seviyelerini düşürme potansiyeli gözlemlenmiştir. Ashwagandha’nın metabolik ve kardiyovasküler sağlık üzerindeki olumlu etkileri, kan şekeri ve kardiyak parametrelerin iyileşmesine işaret etmektedir. Bu derlemede, Ashwagandha’nın deneysel hayvanlar üzerindeki farmakolojik etkileri detaylı bir şekilde ele alınmış olup Ashwagandha'nın sağlık üzerindeki çeşitli etkilerini doğrulayan bulguları özetlemekte ve klinik uygulamalar için umut vaat eden sonuçlar sunmaktadır. Ashwagandha'nın deneysel hayvan modellerinde kullanımı antioksidan, anti-inflamatuar ve nöroprotektif özellikleri ile stres ve anksiyete üzerinde olumlu etkiler sağladığını göstermektedir. Ancak bu etkilerin insanlarda da doğrulanması için daha fazla klinik çalışmaya ihtiyaç duyulmaktadır.

Referanslar

Speers AB, Cabey KA, Soumyanath A, Wright KM. Effects of Withania somnifera (Ashwagandha) on stress and the stress-related neuropsychiatric disorders anxiety, depression, and insomnia. Curr Neuropharmacol. 2021;19(9):1468-95.

Mikulska P, Malinowska M, Ignacyk M, Szustowski P, Nowak J, Pesta K, et al. Ashwagandha (Withania somnifera)-Current Research on the Health-Promoting Activities: A Narrative Review. Pharmaceutics. 2023 Mar 24;15(4):1057.

Nile SH, Liang Y, Wang Z, Zheng J, Sun C, Nile A, et al. Hemical composition, cytotoxic, and pro-inflammatory enzyme inhibitory properties of Withania somnifera (L.) Dunal root extracts. South African J Bot. 2022;151:46-53.

D'Cruz M, Andrade C. Ashwagandha (Withania somnifera) tıp ve nöropsikiyatrideki potansiyel klinik uygulamaları. Clin Pharmacology Expert Review. 2022;15(9):1067-80.

Saleem S, Muhammad G, Hussain MA, Altaf M, Bukhari SNA. Withania somnifera L.: Insights into the phytochemical profile, therapeutic potential, clinical trials, and future prospective. Iran J Basic Med Sci. 2020;23(12):1501-26.

Logie E, VandenBerghe W. Tackling chronic inflammation with withanolide phytochemicals—A withaferin A perspective. Antioxidants. 2020;9:1107.

Sandhir R, Sood A. Neuroprotective Potential of Withania somnifera (Ashwagandha) in Neurological Conditions. In: Kaul, S., Wadhwa, R. (eds) Science of Ashwagandha: Preventive and Therapeutic Potentials. Springer; 2017.

Fry CH, Fluck D, Han TS. Adrenal hypofunction associated with ashwagandha (Withania somnifera) supplementation: a case report. Toxicol Environ Health Sci. 2022;14:141-5.

Krishna Raju AV, Somepalli V, Thanawala S, Shah R. Efficacy and Anti-Inflammatory Activity of Ashwagandha Sustained-Release Formulation on Depression and Anxiety Induced by Chronic Unpredictable Stress: in vivo and in vitro Studies. Exp Pharmacol J. 2023;15:291-305.

Nayak S, Nayak S, Panda BK, Das S. A Clınıcal Study On Management Of Stress In Type-2 Dıabetes Mellıtus (Madhumeha) Wıth Ashwagandha (Withanıa Somnifera) Ayushdhara. 2015;2(6):413-7.

Wiciński M, Fajkiel-Madajczyk A, Kurant Z, Liss S, Szyperski P, Szambelan M, et al. Ashwagandha's Multifaceted Effects on Human Health: Impact on Vascular Endothelium, Inflammation, Lipid Metabolism, and Cardiovascular Outcomes-A Review. Nutrients. 2024 Jul 31;16(15):2481.

Vedi R, Kumar R, Bansal N, Thakur MK, Sharma D. Amelioration of bromobenzene hepatotoxicity by Withania Somnifera pretreatment: Role of mitochondrial oxidative stress. Toxicol Rep. 2014;1:132-8.

Khan I, Bhalerao S, Rao P, Gawde S. Effect of Withania Somnifera (Ashwagandha) root extract on amelioration of oxidative stress and autoantibodies production in collagen-induced arthritic rats. J Complement Integr Med. 2015;12:20140075.

Konar A, Shah N, Singh R, Saxena N, Kaul SC, Wadhwa R, et al. Protective role of Ashwagandha leaf extract and its component withanone on scopolamine-induced changes in the brain and brain-derived cells. PLoS One. 2011;6(11):e27265.

Alzoubi KH, Khabour OF, Al-Sawaf HA, Ibrahim A, Agha AM. Withania Somnifera root powder protects against post-traumatic stress disorder-induced memory impairment. J Mol Neurosci. 2019;67(1):1-9.

Khalil A, Shahid M, Ali B, Shaukat A. Amelioration of isoproterenol-induced oxidative damage in rat myocardium by Withania Somnifera leaf extract. Oxid Med Cell Longev. 2015;2015:624159.