Derin Hipotermik Sirkülatuar Arrest: Tarihçe, Klinik Uygulamalar ve Nörolojik Koruma Stratejileri

Mehmet Burak Coşkun

doi:10.5281/zenodo.14569387

Yazarlar

Mehmet Burak Coşkun Sağlık Bakanlığı https://orcid.org/0000-0001-6748-575X

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.14569387

Anahtar Kelimeler:

Derin Hipotermik Sirkülatuar Arrest (DHSA), Kardiyopulmoner Baypas (CPB), Serebral Koruma, Farmakolojik Destek, Kardiyovasküler Cerrahi

Özet

Derin hipotermik sirkülatuar arrest (DHSA), kompleks kardiyovasküler cerrahilerde kullanılan, vücut sıcaklığını düşürerek kan dolaşımını geçici olarak durdurmayı içeren bir tekniktir. Bu yöntem, cerrahların hemodinamik dengede ve hareket etmeyen bir cerrahi alan oluşturmasına olanak sağlarken, serebral koruma ve organ fonksiyonlarının korunmasında kritik bir role sahiptir. DHSA'nın temelleri, 1950'lerde hipoterminin cerrahi alanda kullanılmasına dayanmaktadır. 1975 yılında Griepp ve arkadaşları, aort ark cerrahisinde DHSA'yı uygulayarak modern kullanımın temelini oluşturmuştur.

Klinik prosedür üç aşamadan oluşmaktadır: kardiyopulmoner baypasın (KPB) başlatılması, hipoterminin indüksiyonu ve sirkülatuar arrestin uygulanması. KPB, kanın vücut dışına alınarak oksijenlenmesini ve yeniden dolaşıma verilmesini sağlar. Hipotermi, metabolik hızı %90 oranında azaltarak organların düşük oksijen koşullarında korunmasını mümkün kılar. Sirkülatuar arrest sırasında cerrahi süre genellikle 30-40 dakika ile sınırlıdır. Serebral koruma teknikleri arasında antegrad ve retrograd serebral perfüzyon bulunmaktadır. Antegrad serebral perfüzyon, beyne ileri yönde kan akışını sağlarken, retrograd serebral perfüzyon ters yönde dolaşımı içerir.

Farmakolojik destek, DHSA sırasında nörolojik koruma ve inflamasyonun kontrolü için kritik öneme sahiptir. Barbitüratlar, merkezi sinir sisteminde inhibitör etkilerini artırarak serebral metabolizmayı yavaşlatır. Steroidler inflamatuar yanıtı baskılar ve osmotik diüretikler ödemi önler. DHSA, modern cerrahi tekniklerle güvenli ve etkili bir yöntem olarak kabul edilmektedir. Ancak, komplikasyonların önlenmesi için dikkatli bir yönetim ve monitörizasyon gereklidir. Bu nedenle, deneyimli bir cerrahi ekip ve protokollerin sıkı bir şekilde uygulanması esastır. DHSA ile ilişkili risklerin azaltılması ve hasta sonuçlarının iyileştirilmesi adına, cerrahi protokoller ve farmakolojik stratejilerdeki gelecekteki ilerlemeler umut vaat etmektedir.

Referanslar

Ekinci S. Açık kalp ameliyatında hafif ve orta derece hipotermi uygulanan hastalarda böbrek fonksiyonlarının karşılaştırılması [tez]. İstanbul: İstanbul Medipol Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2018. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezDetay.jsp?id=w2QlwlOquRm6GdTIVDb0Uw&no=KWDNZIf9xSk9NvRxCqSqnQ

Griepp RB, Stinson EB, Hollingsworth JF, Buehler D. Prosthetic replacement of the aortic arch. J Thorac Cardiovasc Surg. 1975;70(6):1051–1063. doi: 10.1016/S0022-5223(19)41098-0.

Lewis FJ, Taufic M. Closure of atrial septal defects with the aid of hypothermia; experimental accomplishments and report of one successful case. Surgery. 1953;33(1):52–59. PMID: 13013833.

Safi HJ, Miller CC, Huynh TT, Estrera AL, Porat EE. Distal aortic perfusion and cerebrospinal fluid drainage for thoracoabdominal and descending thoracic aortic repair: Ten years of organ protection. Ann Surg. 2003;238(3):372–380. doi: 10.1097/01.sla.0000086662.92853.9c.

Türk Göğüs Kalp Damar Cerrahisi Dergisi. Açık kalp cerrahisi geçiren hastalarda gelişen asendan aort diseksiyonları. Türk Göğüs Kalp Damar Cerrahisi Dergisi. 2003;11(2):157–160. Erişim adresi: https://tgkdc.dergisi.org/abstract.php?id=469.

Demirağ MK. Hipotermi ve derin sirkulatuar arrest. Türkiye Klinikleri Kalp Damar Cerrahisi - Özel Konular. 2013;5(1):1–4. Erişim adresi: https://www.turkiyeklinikleri.com/article/tr-hipotermi-derin-sirkulatuar-arrest-64405.html.

Yüksek A. Derin hipotermi ve sirkülatuar arrest. Türkiye Klinikleri Kardiyovasküler Cerrahi - Özel Konular. 2012;4(2):57–60. Erişim adresi: https://www.turkiyeklinikleri.com/article/tr-derin-hipotermi-ve-sirkulatuar-arrest-63219.html.

Ghunaim AH, Aljabri B, Dohain A, Althinayyan GS, Aleissa AI, Alshebly AT, et al. Effect of the duration of deep hypothermic circulatory arrest on the neurodevelopmental outcomes in children undergoing cardiac surgery. Pediatr Rep. 2024;16(3):753–62. doi: 10.3390/pediatric16030063.

Tweddell JS, Hoffman GM, Mussatto KA, Fedderly RT, Berger S, Jaquiss RD, et al. Improving survival in patients undergoing palliation for hypoplastic left heart syndrome: Lessons learned from 115 consecutive patients. Circulation. 2002;106(12 Suppl 1):I82–9. doi: 10.1161/01.cir.0000032878.55215.bd.

Fuller S, Nord AS, Gerdes M, Wernovsky G, Jarvik GP, Bernbaum J, et al. Predictors of impaired neurodevelopmental outcomes at one year of age after infant cardiac surgery. Eur J Cardiothorac Surg. 2009;36(1):40–7. doi:10.1016/j.ejcts.2009.02.049.

Uzark K, Lincoln A, Lamberti JJ, Mainwaring RD, Spicer RL, Moore JW. Neurodevelopmental outcomes in children undergoing functional single ventricle Fontan repair. Pediatrics. 1998;101(4):630–3. doi: 10.1542/peds.101.4.630.

Bellinger DC, Wypij D, Kuban KC, Rappaport LA, Hickey PR, Wernovsky G, et al. Developmental and neurological status of children at 4 years of age after heart surgery with hypothermic circulatory arrest or low-flow cardiopulmonary bypass. Circulation. 1999;100(5):526–32. doi: 10.1161/01.CIR.100.5.526.

Pigula FA, Nemoto EM, Griffith BP, Siewers RD. Regional low-flow perfusion provides cerebral circulatory support during neonatal aortic arch reconstruction. J Thorac Cardiovasc Surg. 2000;119(2):331–9. doi: 10.1016/S0022-5223(00)70264-1.

Kosiorek A, Donofrio MT, Zurakowski D, Reitz JG, Tague L, Murnick J, et al. Predictors of neurological outcome following infant cardiac surgery without deep hypothermic circulatory arrest. Pediatr Cardiol. 2022;43(1):62–73. doi: 10.1007/s00246-021-02745-3.

Visconti KJ, Rimmer D, Gauvreau K, del Nido P, Mayer JE Jr, Hagino I, et al. Regional low-flow perfusion versus circulatory arrest in neonates: one-year neurodevelopmental outcome. Ann Thorac Surg. 2006;82(6):2207–13. doi: 10.1016/j.athoracsur.2006.05.081.